Không cần giỏi code vẫn tạo được phần mềm với trợ giúp từ AI

Nhờ vào AI, việc viết phần mềm giờ đây không còn là "đặc quyền" của lập trình viên. Một xu hướng mới đang nổi lên – Vibe Coding – cho phép bất kỳ ai cũng có thể tạo ra ứng dụng từ những ý tưởng đơn giản, không cần hiểu sâu về kỹ thuật.

Không phải ai cũng có hiểu biết về lập trình, nhưng nhờ AI, con người hoàn toàn có thể xây dựng phần mềm, xu hướng này được gọi là Vibe Coding.

Fay Robinett, con gái 8 tuổi của CEO Cloudflare Ricky Robinett có thói quen tạo các ứng dụng bằng AI ngoài giờ học. Dù còn nhỏ, Robinett có thành tích đáng nể về sản phẩm phần mềm. Chẳng hạn, thông qua công cụ AI Cursor, cô bé tạo một chatbot mô phỏng tính cách chính mình, một chatbot khác có thể nói chuyện giống Harry Potter. Gần nhất, cô bé lập trình mô phỏng công viên giải trí nhờ công cụ Claude Code của Anthropic.

"Cháu cũng tạo ứng dụng liệt kê danh sách làm việc trong ngày, chẳng hạn buổi sáng cần đánh răng và đi vệ sinh. Khi hoàn thành nhiệm vụ, cháu được điểm", Robinett nói với NBC News. "Cháu sẽ trao đổi với bố về số điểm này. Ví dụ, nếu đạt 100 điểm, cháu sẽ được bố hướng dẫn lập trình hoặc thứ gì đó tương tự. Còn nếu đạt 1.000 điểm, cháu có thể đến hòn đảo yêu thích Governors".

Rishab Jain, sinh viên chuyên ngành khoa học thần kinh tại Đại học Harvard, xây dựng phần mềm theo dõi công việc bằng bộ công cụ phát triển app tự động Replit. Anh đang theo một tôn giáo cổ ít phổ biến. Nhằm giúp người truyền đạo ở nước ngoài không hiểu ngôn ngữ cổ có thể đọc được chúng, anh đã tạo chương trình dịch văn bản cổ của đạo này sang tiếng Anh.

"Giờ đây, ứng dụng được tạo chỉ cần vài câu lệnh và cá nhân hóa trong khoảng một giờ. Thực sự hấp dẫn", Jain nói.

Robinett hay Jain không cần biết nhiều về lập trình nhưng vẫn có thể tạo ứng dụng mong muốn. Nhờ AI, quy trình giờ chỉ cần ba bước: ý tưởng - câu lệnh - phần mềm.

Cách thức này gọi là Vibe Coding, tức miễn sản phẩm hoạt động được, viết code theo cảm tính, không chú trọng cấu trúc hay chi tiết, không bận tâm đến sự toàn vẹn, gọn gàng của mã nguồn. Nhà phát triển dạng này thường dùng ngôn ngữ lập trình đơn giản, chủ yếu sử dụng công cụ AI bên ngoài để tối ưu hóa.

Ra lệnh cho AI tạo phần mềm có từ trước, còn khái niệm Vibe Coding mới xuất hiện đầu năm nay. Andrej Karpathy, nhà đồng sáng lập OpenAI, được công nhận là người đặt ra thuật ngữ này, mô tả viết code theo cách "quên code đang tồn tại".

"Tôi yêu cầu những điều ngớ ngẩn vì quá lười, nhưng kết quả nhận vượt mong đợi", Karpathy viết trên X hồi tháng 2. "Khi thấy thông báo lỗi, tôi chỉ cần chép, dán vào công cụ AI để hỏi mà không cần làm gì thêm. Thường thì lỗi được khắc phục sau đó".

Theo 404Media, các nền tảng AI hỗ trợ tạo code bằng câu lệnh như Cursor Composer, GitHub Copilot hay Replit Agent hiện giúp triển khai ứng dụng cả nền web lẫn di động dễ dàng. Chúng thậm chí giúp nhiều người kiếm chục nghìn USD mỗi tháng nếu có ý tưởng.

Theo Cursor Composer, tính đến tháng 8/2024, có 40.000 người dùng trả phí cho dịch vụ. GitHub Copilot có 1,3 triệu người dùng, còn Replit Agent chưa công bố nhưng tổng lượng truy cập website đạt hơn 30 triệu tính đến đầu tháng 3.

"Các công cụ AI đang trở nên rất bình dân. Bạn có thể tạo phần mềm không cần bất kỳ kiến thức nền tảng kỹ thuật nào", Nadia Ben Brahim Maazaoui nói với NBC News. Bà từng là quản lý khách sạn nhưng nghỉ việc cách đây 3 năm để làm nội trợ, sau đó chuyển sang dùng AI tạo phần mềm về thiền định và chatbot cho trẻ em.

Các công cụ AI ngày càng nâng cấp giúp việc phát triển phần mềm dễ tiếp cận. Dù vậy, chúng cũng hạn chế về khả năng. Điểm dễ nhận thấy nhất là đầu ra chứa nhiều lỗi, khiến người dùng phải sửa mã hoặc tiếp tục đưa ra các câu lệnh với hy vọng "xuất hiện điều tốt nhất".

Garry Tan, CEO kiêm Chủ tịch của Y Combinator - vườn ươm khởi nghiệp nổi tiếng tại Thung lũng Silicon, nói trong Lightcone Podcast rằng việc gỡ lỗi rất khó khăn nếu AI thực hiện sai. Simon Willison, nhà phát triển phần mềm và nhà nghiên cứu AI độc lập, đánh giá Vibe Coding là "cách thú vị để thử nghiệm một ý tưởng và chứng minh xem nó khả thi không", nhưng người dùng vẫn cần hiểu code ở một mức độ nhất định.

"Đến lúc nào đó, việc hiểu ít nhất một số đoạn code rất quan trọng vì mã do AI tạo ra có thể lỗi, hiểu lầm và bịa đặt", Willison nói với Ars Technica, thêm rằng Vibe Coding hiện phù hợp với cá nhân và các dự án riêng lẻ. Còn trong môi trường doanh nghiệp, công cụ này chưa thể áp dụng.